Paquet Telecom 2017/lettre NetCommons/greek

ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΣΦΑΛΙΣΗ ΤΗΣ ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΚΟΙΝΟΤΙΚΩΝ ΔΙΚΤΥΩΝ

ΠΡΟΟΙΜΙΟ

Εκπροσωπούμε τα κοινοτικά δίκτυα της Ευρώπης, ένα συνεχώς αναπτυσσόμενο κίνημα οργανώσεων που διαχειρίζονται τοπικές υποδομές τηλεπικοινωνιών, μερικές φορές με τη μορφή συμπράξεων σε περιφερειακό ή εθνικό επίπεδο. Τα δίκτυα αυτά, τα περισσότερα από τα οποία παρέχουν επίσης πρόσβαση στο παγκόσμιο Διαδίκτυο, λειτουργούν ως κοινά. Δηλαδή, αντί να καθοδηγούνται από κερδοσκοπικά κίνητρα, εστιάζουν κυρίως στην παροχή συνδεσιμότητας, ενώ ταυτόχρονα αγωνίζονται για τη δημοκρατική διακυβέρνηση, την κοινωνική ένταξη, την εκπαίδευση και την υπεράσπιση των ανθρώπινων δικαιώματων όσον αφορά τις τεχνολογίες των επικοινωνιών.

Οι οργανισμοί μας διαφέρουν σημαντικά ως προς το μέγεθος, τα είδη των δικτυακών υποδομών και τις πολιτικές αντιλήψεις. Ωστόσο, παρά τη διαφορετικότητα αυτή, είμαστε ενωμένοι ως προς τον κοινό στόχο της κατασκευής δικτύων που καλύπτουν τις ανάγκες επικοινωνίας των ανθρώπων (και όχι εκείνες των αντικειμένων και των μηχανημάτων), μέσω δικτύων που έχουν κατασκευαστεί και λειτουργούν από τις κοινότητές μας, για τις κοινότητές μας, εστιασμένα στην ενδυνάμωση τοπικών φορέων, στην οικονομική προσιτότητα και στην ανθεκτικότητα.

Σήμερα, παρέχουμε από κοινού ευρυζωνική σύνδεση, όχι μόνο σε δεκάδες χιλιάδες μεμονωμένους Eυρωπαίους πολίτες και κατοίκους, αλλά και σε οργανισμούς, συμπεριλαμβανομένων μικρών και μικρομεσαίων επιχειρήσεων, σχολείων, κέντρων υγείας, κοινωνικών έργων και πολλών άλλων. Σε πολλές περιπτώσεις, έχουμε κατορθώσει να ξεπεράσουμε τις υπηρεσίες των συμβατικών εμπορικών παρόχων, παρέχοντας φθηνότερη και ταχύτερη σύνδεση στο Διαδίκτυο. Χάρη στις υποδομές μας και μέσα από διάφορες δραστηριότητες μας, έχουμε στηρίξει επιστημονικά πειράματα, βοηθάμε τοπικούς πάροχους υπηρεσιών να μοιραστούν αμοιβαία επενδύσεις και κόστη, συνεισφέρουμε στη ψηφιακή μόρφωση μέσω εργαστηρίων και άλλων εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων.

Ωστόσο, παρά τα επιτεύγματά μας, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο έχουν ως επί το πλείστον παραμελήσει την ύπαρξή μας και τις ιδιαίτερες ρυθμιστικές ανάγκες μας μέχρι στιγμής. Ακόμη χειρότερα, οι σχετικές ρυθμίσεις συχνά παρεμποδίζουν τις πρωτοβουλίες μας, καθιστώντας το έργο των συμμετεχόντων και των εθελοντών μας πιο δύσκολο από ό, τι θα έπρεπε. Για τον λόγο αυτό, και καθώς έχετε αρχίσει να εργάζεστε για έναν Ευρωπαϊκό κώδικα ηλεκτρονικών επικοινωνιών, αποφασίσαμε να επικοινωνήσουμε μαζί σας και να εκφράσουμε τις ιδέες και τις προτάσεις μας σχετικά με το μέλλον του νομικού και πολιτικού πλαισίου που ρυθμίζει τις δραστηριότητές μας.

Άρση περιττών κανονιστικών και οικονομικών επιβαρύνσεων

Καταρχάς, σας ζητάμε να επανεξετάσετε το κανονιστικό πλαίσιο ώστε να καταργήσετε περιττές κανονιστικές επιβαρύνσεις, όπως τέλη ή γραφειοκρατία, που είναι αχρείαστες ή ακόμα και παράνομες όταν επιβάλλονται σε μικρούς οργανισμούς μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα. Στο Βέλγιο, για παράδειγμα, το τέλος εγγραφής που οι πάροχοι τηλεπικοινωνιών πρέπει να καταβάλουν στην εθνική ρυθμιστική αρχή είναι 676 € για την πρώτη εγγραφή, συν 557 € για κάθε επόμενο έτος (για εκείνους των οποίων τα έσοδα είναι λιγότερα του ενός εκατομμύριου €, όπως ισχύει για πολλά κοινοτικά δίκτυα). Ακόμη και τόσο μικρές χρεώσεις μπορούν να εμποδίσουν την ανάπτυξη μικρών δικτύων που εξυπηρετούν αποτελεσματικά δεκάδες νοικοκυριά. Στη Γαλλία, στην Ισπανία και στη Γερμανία, η εγγραφή είναι δωρεάν, γεγονός το οποίο ίσως εξηγεί γιατί το κίνημα των κοινοτικών δικτύων είναι πολύ πιο δυναμικό σε αυτές τις χώρες. Ο προτεινόμενος κώδικας για τις ηλεκτρονικές επικοινωνίες αποβλέπει στην εναρμόνιση των διαδικασιών για τα τέλη πρώτης εγγραφής, καθώς και για επιπλέον επιβαρύνσεις διοικητικού τύπου (ετήσια τέλη). Οι νομοθέτες της ΕΕ πρέπει να διασφαλίσουν ότι τα τέλη και οι επιβαρύνσεις που επιβάλλονται από τις εθνικές ρυθμιστικές αρχές είναι μηδενικά ή αμελητέα για τους παρόχους δικτύου μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα και λογικά και αναλογικά για τις πολύ μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις. Ομοίως, φόροι που έχουν σχεδιαστεί για τις μεγάλες επιχειρήσεις στους τομείς των τηλεπικοινωνιών, δεν θα πρέπει να ισχύουν για μικρότερους οργανισμούς μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα.

Απαλλαγή από την αστική ευθύνη κατά το διαμοιρασμό πρόσβασης στο Διαδίκτυο

Πολλοί νόμοι προσπαθούν να αποτρέψουν τον διαμοιρασμό συνδέσεων στο Διαδίκτυο μεταξύ πολλών χρηστών, καθιστώντας τα άτομα υπεύθυνα (και ενδεχομένως νομικά υπόλογα) για κάθε επικοινωνία που πραγματοποιείται μέσω της ασύρματης (Wi-Fi) σύνδεσής τους, και έτσι θέτουν σε νομικό κίνδυνο όσους μοιράζονται τη σύνδεσή τους. Στη Γερμανία, κάτοχοι νομικών δικαιωμάτων έχουν χρησιμοποιήσει το δόγμα της "δευτερεύουσας ευθύνης" για να εμποδίσουν την ανάπτυξη του κινήματος των κοινοτικών δικτύων. Στη Γαλλία, επίσης, ο νόμος περί πνευματικών δικαιωμάτων επιβάλλει ένα καθεστώς δευτερεύουσας ευθύνης που προκαλεί σημαντική νομική αβεβαιότητα σε όσους μοιράζονται τις συνδέσεις του δικτύου τους με άλλους χρήστες. Η λεγόμενη απλή μετάδοση («mere conduit»), εγγεγραμμένη στο δίκαιο της ΕΕ από το 2000 στην οδηγία για την κοινωνία της πληροφορίας, πρέπει να διασφαλίζεται και να επεκταθεί σε δίκτυα ασύρματης πρόσβασης μικρής κλίμακας. Στο ίδιο πνεύμα, θα πρέπει να απαγορευθούν οι ρήτρες συμβάσεων που απαγορεύουν στους συνδρομητές να μοιραστούν τις συνδέσεις τους. Η υποστήριξη του δικαιώματος του διαμοιρασμού των συνδέσεων στο Διαδίκτυο είναι όλο και περισσότερο ζωτικής σημασίας λαμβάνοντας υπόψη την οικονομική και οικολογική κρίση, καθώς και την ταχεία αύξηση πληθυσμών που δεν έχουν πρόσβαση στο Διαδίκτυο. Στο πλαίσιο αυτό, ο διαμοιρασμός των συνδέσεων στο Διαδίκτυο μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην προώθηση μιας πιο δίκαιης και βιώσιμης χρήσης των τηλεπικοινωνιακών υποδομών.

Διεύρυνση του φάσματος ως κοινό αγαθό

Δεν είναι μόνο τα σημεία ασύρματης πρόσβασης στο Διαδίκτυο που μπορούν να διαμοιραστούν, αλλά και η άυλη υποδομη στην οποία ταξιδεύουν τα ραδιοκύματα. Το Wi-Fi, ως τμήμα του φάσματος που δεν υπόκειται σε άδεια χρήσης και, συνεπώς ένα κοινό αγαθό, αποτελεί στοιχείο-κλειδί για κοινοτικά δίκτυα που είναι πρόθυμα να στήσουν οικονομικά προσιτές και ευέλικτες υποδομές πρόσβασης στο Διαδίκτυο. Ωστόσο, οι ζώνες συχνοτήτων του Wi-Fi είναι επί του παρόντος πολύ περιορισμένες. 'Οχι μόνο υφίστανται ολοένα και περισσότερο συνωστισμό, ιδίως σε πυκνοκατοικημένες περιοχές, αλλά είναι και εκτεθειμένες σε νέα τεχνικά πρότυπα που χρησιμοποιούν τη λεγόμενη ISM ζώνη συχνοτήτων (όπως το πρότυπο κινητών επικοινωνιών LTE-U) τα οποία δυσχεραίνουν την αξιοπιστία των επικοινωνιών Wi-Fi. Tέλος, υπάρχουσες ζώνες φάσματος που έχουν αποδοθεί στα Wi-Fi συστήματα (5.6GHz και 2.4GHz) υπόκεινται σε φυσικούς περιορισμούς που εμποδίζουν τη χρήση τους για ασύρματες ζεύξεις μεγαλύτερης εμβέλειας. Υπό το φάσμα τέτοιων προκλήσεων, χρειάζεται μια νέα προσέγγιση στην πολιτική διαχείρισης του φάσματος. Οι υπεύθυνοι για τη χάραξη πολιτικής θα πρέπει να επεκτείνουν τις ζώνες φάσματος Wi-Fi που δεν υπόκεινται σε άδειες χρήσης. Επιπλέον συχνότητες πρέπει επίσης να διατεθούν είτε με απαλλαγή από την υποχρέωση άδειας χρήσης (προτιμώμενο σενάριο) είτε, αν αυτό δεν είναι δυνατό, με προβλέψεις για οικονομικά προσιτή και ευέλικτή πρόσβαση σε αυτές. Τέτοιες ζώνες συχνοτήτων περιλαμβάνουν για παράδειγμα τα λεγόμενα «λευκά διαστήματα» (white spaces) σε χαμηλότερες συχνότητες (που επιτρέπουν φτηνές και αξιόπιστες ασύρματες ζεύξεις μεγάλης εμβέλειας) καθώς και τις ζώνες συχνοτήτων στα 12 και 60Ghz (στις οποίες ο ασύρματος εξοπλισμός είναι οικονομικά προσιτός και μας επιτρέπει να φτιάξουμε δισημειακές ζεύξεις υψηλής ταχύτητας). Αν τα κοινοτικά δίκτυα αποκτήσουν πρόσβαση σε αυτές τις συχνότητες, θα βοηθήσουν σημαντικά στην εξάπλωση φθηνών και ανθεκτικών ασύρματων υποδομών.

Επικαιροποίηση των κανονισμών για ελεύθερη πρόσβαση σε τηλεπικοινωνιακές υποδομές

Τα δίκτυα που κατασκευάζονται με χρήματα των φορολογουμένων θα έπρεπε να λογίζονται ως κοινά αγαθά, και ως τέτοια να μην δεσμεύονται στη λογική της εταιρικής ομηρίας. Σήμερα, η διαχείριση και αξιοποίησή τους εκχωρείται από τις δημόσεις αρχές σε εταιρικούς παρόχους δικτύου. Αυτοί συνήθως υιοθετούν επιθετικές πολιτικές τιμολόγησης, σχεδιασμένες για κατεστημένους εμπορικούς φορείς, με αποτέλεσμα να καθίσταται εξαιρετικά δαπανηρή η διασύνδεση μικρότερων παρόχων πρόσβασης με τα δίκτυα αυτά. Θα πρέπει να υπάρξει πρόβλεψη ώστε η πρόσβαση σε αυτά τα χρηματοδοτημένα από το δημόσιο δίκτυα να είναι εγγυημένη σε λογικό και αναλογικό κόστος για τα κοινοτικά δίκτυα και τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Παρόμοια, τα κοινοτικά δίκτυα συχνα δεν μπορούν να έχουν πρόσβαση σε ιδιωτικές τοπικές υποδομές κατεστημένων παρόχων, παρότι αυτές είναι ο μόνος τρόπος να αποκτήσουν πρόσβαση σε πρόθυμους να συνδεθούν συνδρομητές. Πράγματι, σε πολλές ευρωπαϊκές αγορές, η ανάπτυξη δικτύων οπτικής ίνας δημιουργεί (εκ νέου) μονοπωλιακές καταστάσεις σε τοπικούς βρόχους μέσω σχημάτων κοστολόγησης που καθιστούν απαγορευτική την πρόσβαση μικρών φορέων σε αυτά τα ιδιωτικά δίκτυα. Οι υπεύθυνοι για τη χάραξη πολιτικής και οι ρυθμιστικές αρχές θα πρέπει να εξασφαλίσουν ότι κάθε περιοχή καλύπτεται από τουλάχιστον έναν πάροχο τηλεπικοινωνιών που προσφέρει οικονομικά προσιτή διφυορευματική (bitstream) πρόσβαση στο δίκτυό του σε μικρότερους φορείς.

Προστασία του ελεύθερου λογισμικού και ελευθερία του χρήστη σε ό, τι αφορά τον ραδιο-εξοπλισμό

Το 2014, η Ευρωπαϊκή Ένωση εξέδωσε την οδηγία 2014/53 σχετικά με τον ραδιο-εξοπλισμό. Παρά το γεγονός ότι η στόχευση της οδηγίας είναι πολιτικά ορθή, ενδέχεται να θέσει σε κίνδυνο την ανάπτυξη των κοινοτικών δικτύων. Πράγματι, τα κοινοτικά δίκτυα συνήθως χρειάζεται να αντικαθιστούν το λογισμικό που περιλαμβάνεται από τον κατασκευαστή στον ραδιο-εξοπλισμό με δωρεάν και ανοικτού κώδικα λογισμικό, ειδικά σχεδιασμένο για να ανταποκρίνεται στις ανάγκες τους. Αυτή είναι μια συλλογική διαδικασία που βελτιώνει την ασφάλεια και ενθαρρύνει την ανακύκλωση του εξοπλισμού, μεταξύ άλλων οφελών. Το άρθρο 3.3(i) της εν λόγω οδηγίας ασκεί νομική πίεση στους κατασκευαστές των ραδιοσυσκευών ούτως ώστε να εξασφαλιστεί η συμμόρφωση του λογισμικού που φορτώνεται σε αυτές τις συσκευές με το ευρωπαϊκό κανονιστικό πλαίσιο. Ως αποτέλεσμα, υπάρχει ισχυρό κίνητρο για τους κατασκευαστές προκειμένου να κλειδώνoυν τις συσκευές τους και να αποτρέπουν τις τροποποιήσεις του εξοπλισμού από τρίτους. Ζητούμε, επομένως, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής να προβλέψουν μια γενική εξαίρεση για όλα τα δωρεάν λογισμικά που εγκαθίστανται σε ραδιοσυσκευές από τους τελικούς χρήστες και τους διαχειριστές (με τους τελευταίους να ευθύνονται εάν το λογισμικό τους οδηγήσει τους σε παραβιάσεις του κανονιστικού πλαισίου), έτσι ώστε να διαφυλαχθουν τα δικαιώματα των χρηστών.

Κατάργηση των υποχρεώσεων γενικευμένης διατήρησης δεδομένων

Τα κοινοτικά δίκτυα αγωνίζονται για τη διαφύλαξη των ανθρώπινων δικαιωμάτων στα δίκτυα επικοινωνιών και συγκεκριμένα για το δικαίωμα στην ιδιωτική ζωή και το απόρρητο των επικοινωνιών. Ενώ χαιρετίζουμε τις πρόσφατες αποφάσεις του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που κρίνει ότι η αδιάκριτη διατήρηση των μεταδεδομένων παραβιάζει τον Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων, ανησυχούμε για την προθυμία αρκετών κρατών μελών να παρακάμψουν τις αποφάσεις αυτές ώστε να διατηρήσουν τη δυνατότητα αδιάκριτης επιτήρησης. Καθώς οι νομοθέτες της ΕΕ ξεκινούν την συζήτηση αναθεώρησης της οδηγίας για την προστασία της ιδιωτικής ζωής στις ηλεκτρονικές επικοινωνίες, τους απευθύνουμε έκκληση να αντιταχθούν σε οποιαδήποτε υποχρέωση γενικευμένης διατήρησης δεδομένων και να καλύψουν υφιστάμενα κενά στη νομοθεσία της ΕΕ για να διασφαλιστεί ότι μόνο στοχευμένες και περιορισμένες υποχρεώσεις διατήρησης δεδομένων μπορούν να επιβληθούν σε παρόχους υπηρεσιών φιλοξενίας και πρόσβασης στο Διαδίκτυο.

Χορήγηση άμεσης και στοχευμένης δημόσιας στήριξης

Αμέτρητες άλλες πρωτοβουλίες πολιτικής μπορούν να βοηθήσουν στην υποστήριξη των κοινοτικών δικτύων και των σημαντικών συνακόλουθων οφελών που αυτά αποφέρουν. Τέτοιες πολιτικές περιλαμβάνουν μικρές επιχορηγήσεις, χρηματοδότηση από το πλήθος και επιδοτήσεις ώστε να στηρίζονται οι ομάδες των κοινοτικών δικτύων για την αγορά διακομιστών (servers) και ραδιο-εξοπλισμού, την επικοινωνία γύρω από την πρωτοβουλία τους στο ευρύ κοινό, την παροχή πρόσβασης σε δημόσιες υποδομές (για παράδειγμα, την οροφή ενός δημόσιου κτιρίου για την εγκατάσταση μιας κεραίας), αλλά και την υποστήριξη της έρευνάς τους σχετικά με την ραδιομετάδοση, τις μεθόδους δρομολόγησης, το λογισμικό ή/και την κρυπτογράφηση. Πολλές τοπικές αρχές έχουν διαπιστώσει ότι η υποστήριξη των κοινοτικών δικτύων είναι ορθή επιλογή πολιτικής. Ενώ οι νομοθέτες της ΕΕ προχωρούν στην πρωτοβουλία WiFi4EU, θα θέλαμε να υπενθυμίσουμε ότι έχουμε πρωτοπορήσει σε διάφορα μοντέλα για την παροχή ανοικτών δημόσιων σημείων πρόσβασης. Πιστεύουμε ότι το δημόσιο χρήμα που επενδύεται σε αυτήν την πρωτοβουλία θα πρέπει να προορίζεται πρωτίστως για ομάδες που επιδιώκουν μια λογική εκ των κάτω προς τα άνω, αναζητώντας τοπικές ομάδες που μπορούν να προαγάγουν την ενδυνάμωση και συνοχή των τοπικών κοινοτήτων, να προωθήσουν τον ανταγωνισμό, και να επιτύχουν τους ίδιους στόχους πολιτικής σε πολύ μικρότερο κόστος από αυτό που θα χρεωνόταν από συμβατικούς τηλεπικοινωνιακούς παρόχους.

Συμμετοχή των κοινοτικών δικτύων στη διαδικασία χάραξης πολιτικής

Παρά το γεγονός ότι έχουμε συχνά συνεργαστεί με δήμους και τοπικές δημόσιες αρχές, ζητάμε οι εθνικές και ευρωπαϊκές ρυθμιστικές αρχές να δώσουν μεγαλύτερη προσοχή στις δραστηριότητες μας κατά τη κατάρτιση ρυθμιστικών κανονισμών. Τα κοινοτικά δίκτυα έχουν τόσο την τεχνογνωσία όσο και τη νομιμότητα προκειμένου να αποτελέσουν αναπόσπαστο μέρος σε τεχνικές και νομικές συζητήσεις σχετικά με τις ευρυζωνικές πολιτικές, στις οποίες υπάρχει υπερεκπροσώπηση των παραδοσιακών, εμπορικών παρόχων υπηρεσιών Διαδικτύου. Τα κοινοτικά δίκτυα μπορούν να συνεισφέρουν με τεκμηριωμένη άποψη σε αυτές τις συζητήσεις, επιτρέποντας μια πιο εναρμονισμένη με το δημόσιο συμφέρον διαδικασία χάραξης πολιτικής.

Σας ευχαριστούμε για την προσοχή σας και ανυπομονούμε να συνεργαστούμε μαζί σας πάνω σε αυτά τα σημαντικά ζητήματα,